Supersoon vliegen zonder superharde knal

Gieljan de Vries

08 december 2022 09:00

X-59

Het nieuwe experimentele vliegtuig X-59 van de NASA moet de keiharde knal van supersoon vliegen terugbrengen tot een zachte dreun. Volgend jaar beginnen de testvluchten, kondigde de lucht- en ruimtevaartorganisatie deze week aan.

Wie sneller gaat dan het geluid, trekt een spoor van lawaai achter zich aan. Al het geluid van een supersoon vliegtuig komt namelijk in één knal aan bij toehoorders op de grond. Dat komt doordat het vliegtuig de geluidsgolven die het veroorzaakt samenperst tot één zware schokgolf. De knal van een supersoon vliegtuig is zo luid als een donderslag en laat de ruiten in de wijde omgeving rammelen.

Lees ook:

Langdurig supersoon vliegen boven land is door de heftige geluidsoverlast nauwelijks haalbaar. NASA werkt daarom al jaren aan het experimentele vliegtuig X-59, ook wel Quesst genoemd. Dat moet dankzij een speciaal ontwerp veel minder lawaai maken dan bestaande supersone vliegtuigen. Volgend jaar beginnen de testvluchten, kondigde NASA-onderzoeker Gautam Shah deze week aan tijdens de bijeenkomst van de Acoustical Society of America.

Computermodel van de schokgolven die de X-59 veroorzaakt. Bron: NASA/Marian Nemec en Michael Aftosmis

Uiteen waaieren

“NASA’s X-59 is bedoeld om te laten zien dat we een vliegtuig kunnen ontwerpen met een speciale vorm die het gedrag van supersonische geluidsgolven verandert”, zegt Shah in een persbericht. Door de vorm van de romp wordt het geluid van de X-59 uiteengesmeerd en in verschillende richtingen gestuurd. “In plaats van samen te komen in een luide knal, waaiert het geluid uiteen en verzwakt snel. Dat resulteert in een geluid dat meer klinkt als een zachte dreun.”

In een reeks testvluchten boven de VS wil Shah met zijn team het geluid van het vliegtuig meten en publieksenquêtes houden om erachter te komen wat die vinden van de gedempte knallen van de X-59. Dat moet een nieuwe norm voor supersonische vluchten boven land opleveren, schrijft de NASA op zijn website.

De eerste vlucht zal plaatsvinden in 2023, gevolgd door 18 maanden van testen hoe het vliegtuig presteert. Van 2025 tot 2026 volgen dan testvluchten boven bewoond gebied. Op naar een knallend succes?

Bronnen: NASA, ASA

Beeld: NASA