De softwaretool ChatGPT van het bedrijf OpenAI kan al hele lappen tekst schrijven. Moeten we ons zorgen maken over de technologie?

ChatGPT is een ware hype geworden. Eind november lanceerde OpenAI, een onderzoekslaboratorium voor kunstmatige intelligentie, de chatbot. Sindsdien heeft menig mens er gebruik van gemaakt. Betekent dit dat degenen met een schrijvend beroep de pen kunnen neerleggen? KIJK geeft antwoord op vier vragen over ChatGPT én laat de chatbot zelf ook de vragen beantwoorden.

Lees ook:

• Deepfakes zijn soms ook behulpzaam
• AI voorkomt stress in de stal
• AI-chip herkent 2 miljard beelden in 1 seconde

1) Hoe werkt ChatGPT?

KIJK: De chat generative pre-trained transformer (ChatGPT) is een zogeheten Large Language Model, een complex AI-taalmodel dat computers helpt om op menselijke taal te reageren. De chatbot is tot stand gekomen met behulp van twee leertechnieken: supervised en reinforcement learning. Bij supervised learning, of gecontroleerd leren, leert een algoritme met behulp van voorbeelden verbanden te zien. De chatbot krijgt een voorbeeldinput én de gewenste output te zien. Het doel is dan een algemene regel te leren die de gegeven input vertaalt naar die output. Supervised learning wordt bijvoorbeeld gebruikt om ongewenste e-mails als spam te classificeren en in een aparte map te stoppen. Bij reinforcement learning leert het algoritme met ‘vallen en opstaan’ (trial and error). Wenselijk gedrag levert extra punten op, mislukkingen niet.

Letterlijke antwoord van ChatGPT: ChatGPT is een conversationale taalmodel dat is ontwikkeld door OpenAI. Het is gebaseerd op de GPT (Generative Pre-training Transformer) architectuur, die in 2018 werd geïntroduceerd door Google Brain. Het GPT-model is vooraf getraind op een grote hoeveelheid tekstgegevens en kan worden afgestemd voor verschillende taalverwerkingsopdrachten, zoals taalvertaling, samenvatting van tekst en het beantwoorden van vragen.

ChatGPT is een variant van GPT die specifiek is ontworpen voor conversationale AI-toepassingen. Het is getraind om menselijke antwoorden te genereren op tekstinvoer in een conversatiecontext. ChatGPT is getraind op een diverse set aan conversatiegegevens, zoals online gesprekken, klantenservice chats en filmscripts, om een brede kennis te hebben van hoe mensen communiceren.

Door de mogelijkheid om menselijke tekst te genereren, kan ChatGPT worden gebruikt om chatbots en virtuele assistenten te bouwen die naturelle gesprekken kunnen voeren met mensen. Dit geldt ook voor creatief schrijven.

Als variant van GPT-3, is het model zeer krachtig en kan het worden afgestemd voor een breed scala aan conversationale AI-taken.

2) Wat kan het taalmodel allemaal?

KIJK: Zoals de input van ChatGPT in dit artikel laat zien, kan hij antwoorden formuleren op vragen die je stelt of opdrachten die je geeft (‘schrijf een kerstspeech voor mijn collega’s’). Maar de toepassingen reiken veel verder dan dat. ChatGPT kan gedichten, hele verhalen en reclameteksten schrijven. Verder voorziet OpenAI een toekomst als zoekmachine voor de chatbot. Momenteel is het algoritme alleen nog niet live verbonden met internet, maar getraind met informatie tot en met 2021. Dus als zoekmachine is het nu nog niet erg betrouwbaar en up-to-date.

ChatGPT: Hier zijn enkele voorbeelden van de vele manieren waarop ChatGPT kan worden gebruikt:

1. Chatbotontwikkeling: Een van de populairste toepassingen van ChatGPT is het bouwen van chatbots die natuurlijke gesprekken kunnen voeren met mensen. Het model kan worden afgestemd op specifieke domeinen, zoals klantenservice of e-commerce, en het kan menselijke antwoorden genereren op tekstinvoer.
2. Tekstgeneratie: ChatGPT kan worden gebruikt om tekst te genereren in verschillende formaten, zoals artikelen, verhalen en gedichten. Omdat het model is getraind op een diverse set aan tekstgegevens, heeft het een brede kennis van de manier waarop taal wordt gebruikt, waardoor het coherente en geloofwaardige tekst kan genereren.
3. Tekstafronding: ChatGPT kan worden gebruikt om tekstpassages af te ronden, of het nu gaat om een zin, paragrafen of zelfs een hele artikel. Het werkt door gebruik te maken van de context van de gegeven tekst om de meest waarschijnlijke vervolg te genereren van de invoer.
4. Beantwoording van vragen: ChatGPT kan worden afgestemd om vragen te beantwoorden op basis van een gegeven context of specifieke kennis. Dit kan nuttig zijn in specifieke domeinen zoals klantenservice, onderwijs of onderzoek.
5. Taalvertaling: Door middel van fine-tuning, kan ChatGPT worden gebruikt om tekst te vertalen van de ene taal naar de andere, ook kan het worden gebruikt voor samenvatting van een tekst.
6. Dialooggeneratie: ChatGPT kan worden gebruikt om dialogen te genereren tussen meerdere personages in een verhaal, script of gesprek. Dit kan nuttig zijn voor creatief schrijven of dialooggeneratie in videogames, simulaties en andere interactieve toepassingen.

Dit zijn slechts enkele voorbeelden van de vele manieren waarop ChatGPT kan worden gebruikt. Het model is zeer flexibel en kan worden afgestemd voor een breed scala aan taalverwerkingsopdrachten.

3) Wat kan de chatbot (nog) niet?

KIJK: ChatGPT is getraind met allerlei data. Dus de antwoorden die het algoritme geeft, zijn gebaseerd op bestaande informatie. Dat betekent dat het niet zelf nieuwe inzichten op kan doen. “Het is alleen maar getraind op vloeiend taalgebruik, en om teksten te produceren die passen bij wat de gebruiker wil, maar niet op waarheid en correctheid”, vertelde Jelle Zuidema, universitair hoofddocent natuurlijke taalverwerking aan de Universiteit van Amsterdam, aan de Volkskrant.

Een ander groot nadeel aan ChatGPT is hoeveel energie de servers verbruiken waarop het taalmodel draait. Sam Altman, CEO van OpenAI, gaf daarom al aan dat het bedrijf ooit geld zal moeten vragen voor het gebruik van de chatbot. Maar dat is nog niet eens het ergste; doordat die servers zoveel energie slurpen, gaat het trainen van ChatGPT gepaard met een hoge CO₂-uitstoot.

ChatGPT: ChatGPT is een zeer krachtig conversatietaalmodel, maar zoals elk machine-learningmodel heeft het beperkingen. Hier zijn enkele dingen waar ChatGPT geen rekening mee kan houden:

1. Context of intent begrijpen: ChatGPT kan menselijke antwoorden genereren, maar het begrijpt niet echt de context of intentie achter de tekstinvoer. Het is niet in staat om de onderliggende betekenis of sentiment van de invoer te inferreren, dus het kan alleen reageren op basis van de specifieke woorden en zinnen die het tijdens de training heeft gezien.
2. Problemen oplossen die te complex zijn: Hoewel ChatGPT een breed scala aan taalverwerkingsopdrachten kan uitvoeren, is het niet in staat om problemen op te lossen die te complex of abstract zijn. Bijvoorbeeld het zou moeite hebben met het begrijpen van complexe wetenschappelijke of wiskundige concepten.
3. Herkennen van emoties, sarcasme of ironie: het model zou moeite kunnen hebben met het begrijpen van de nuances van menselijke emoties, sarcasme, ironie enzovoort. Dus het zou geen geschikt antwoord kunnen geven op invoer met zulke elementen.
4. Beoordelen van de juistheid van de output: ChatGPT is een taalmodel, het is niet in staat om de juistheid van de output te beoordelen, het kan alleen tekst genereren op basis van de invoer, maar het garandeert niet dat de output juist is of zinvol is.
5. Maken van beslissingen: ChatGPT heeft geen vermogen om beslissingen te nemen op basis van de invoer, het kan alleen tekst genereren op basis van de invoer die het krijgt.
6. Leren van een gesprek: Hoewel ChatGPT kan reageren in een conversatiecontext, leert het niet tijdens het gesprek. Het vertrouwd op een vooraf getraind model met een specifieke context en het kan zich niet aanpassen aan nieuwe context of nieuwe informatie tijdens het gesprek.

Over het algemeen is ChatGPT een krachtig hulpmiddel voor taalverwerking, maar het heeft zijn beperkingen. Het is belangrijk om zijn mogelijkheden en beperkingen te begrijpen als je besluit om het te gebruiken voor een specifieke taak.

4) Moeten mensen met een schrijvend beroep hun baan vrezen?

KIJK: Dat zeker niet. Zoals hierboven al is uitgelegd, is de chatbot getraind met informatie tot en met 2021. Dat zorgt er ten eerste voor dat de gegeven output niet helemaal up-to-date is , daarnaast is de output niet gecontroleerd op feitelijke juistheid en bevat die geen nieuwe inzichten. Vorige week schreef Ilyaz Nasrullah, consulent digitale strategie en columnist, nog in Trouw dat ChatGPT “heel dom en volkomen onbetrouwbaar” is. De kunstmatige intelligentie zal dan ook zeker geen vervanger zijn van journalisten, schrijvers of advocaten – om een paar voorbeelden te noemen.

Wel kan het algoritme een handige tool zijn voor sommige beroepen. Vakblad De Ingenieur noemt computerprogrammeurs als voorbeeld. “Die zijn een flink deel van hun tijd bezig met bedenken hoe ze ook alweer in een bepaalde programmeertaal een functie formuleren. Daarbij kan een softwaretool helpen”, valt er op de website te lezen.

ChatGPT: ChatGPT en andere taalmodellen kunnen krachtige hulpmiddelen zijn voor het genereren van hoogwaardige tekst, maar ze moeten niet worden gezien als een bedreiging voor banen in de schrijf- of journalistieke industrie.

Taalmodellen zoals ChatGPT kunnen worden gebruikt om het werk van menselijke schrijvers te versterken door inspiratie te bieden, suggesties voor zinsbouw of zelfs complete tekstpassages in bepaalde situaties. Echter, het is niet in staat om menselijke oordeel, creativiteit en emoties te vervangen die een menselijke schrijver kan aanbrengen in een stuk tekst.

Taalmodellen kunnen ook worden gebruikt om routine schrijftaken te automatiseren, zoals het schrijven van samenvattingen, nieuwsartikelen en andere soorten content. Het betekent echter niet dat de baan van de menselijke schrijver volledig zal worden vervangen, maar in plaats daarvan kan het leiden tot meer tijd en middelen om zich te concentreren op complexere en creatievere schrijftaken.

Het echte potentieel van taalmodellen zoals ChatGPT is om menselijke schrijvers te assisteren en te enable om hogere kwaliteit en efficiëntere werk te produceren, terwijl ze nieuwe kansen openen en hen in staat stellen zich te concentreren op taken met hogere waarde-toevoeging.

Het is ook belangrijk om te vermelden dat, hoewel ChatGPT een krachtig model is, het nog steeds sterk afhankelijk is van de data waarop het is getraind, het kan geen kennis hebben, culturele begrip en context van bepaalde onderwerpen, vooral die die niche of specifiek zijn. Dus de rol van menselijke schrijvers in die gevallen zal belangrijk blijven.

Over het algemeen hebben taalmodellen zoals ChatGPT het potentieel om de manier waarop we schrijven en communiceren te veranderen, maar ze zullen menselijke schrijvers niet volledig vervangen. Ze zullen het werk van menselijke schrijvers eerder aanvullen en verbeteren dan vervangen.

Bronnen: ChatGPT, Trouw, De Ingenieur, de Volkskrant

Beeld: OpenAI

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!