Sommige vliegtuigmotoren hebben kartelranden, ook wel chevrons genoemd. Waarom is dat? Voor de aerodynamica?
Nee. Het heeft te maken met geluid. In de luchtvaart is het zo’n beetje een doorlopend proces om vliegtuigen zo stil mogelijk te krijgen. Niet alleen voor de mensen op de grond, maar ook voor het comfort van de passagiers aan boord.
Lees ook:
Chevrons
Maar het is ook vanwege geld. Een toestel dat van zichzelf al stiller is, heeft minder geluidsisolerende maatregelen nodig om aan de normen te voldoen. Dat betekent een lichter toestel, en een lichter toestel verbruikt minder brandstof. Boeing riep daar in 2005 het QTD2-testprogramma (Quiet Technology Demonstrator Two) voor in het leven, een voortzetting van, je raadt het al, QTD1. Voor de tweede sessie schoven de NASA, motoronderdelenbouwer Goodrich, General Electric en Nippon Airlines aan in een poging om zoveel mogelijk decibellen weg te schaven. Gekeken werd naar acht maatregelen, waaronder een naadloze beplating van de luchtinlaat, een soort afdekplaat tussen de wielen van het landingsgestel, en het toepassen van die kartelranden, chevrons genoemd.
Het lawaai dat een vliegtuigmotor aan de achterkant produceert, is het gevolg van hete uitlaatgassen die zich met de koude buitenlucht mengen. Dat zorgt voor vortices (draaikolken) in de lucht. Die veroorzaken verschillen in luchtdruk en dat betekent: geluid. De chevrons zijn dus puur bedoeld om de hete uitlaatgassen en de koude buitenlucht beter met elkaar te laten mengen. En daarom zijn onder meer de Boeing 787 Dreamliner, de 737 MAX en de 747-8 ermee uitgerust. Wordt een toestel daar dan muisstil van? Niet echt. Alle acht maatregelen samen zorgden ervoor dat het QTD2- testvliegtuig voor de buitenwereld 2 decibel minder lawaai maakt. En voor de passagiers scheelde het tijdens de vlucht 4 tot 6 decibel.
Deze vraag kon je vinden in KIJK 11/2021.
Ook een vraag voor de rubriek ‘KIJK Antwoordt’? Mail hem naar info@kijkmagazine.nl. En in onze nieuwste special geven we antwoord op 197 bijzondere, verrassende en boeiende vragen! Bestel hem eenvoudig en snel via onderstaande knop.
Beeld: Boeing