Wat zijn de ATACMS-raketten die de VS aan Oekraïne hebben geleverd?

Tim Tomassen

20 oktober 2023 13:46

Een ATACMS-raket wordt gelanceerd vanaf een MLRS-systeem.

Een ATACMS-raket wordt gelanceerd vanaf een MLRS-systeem.

De Verenigde Staten hebben lang geweigerd, maar ze hebben nu toch ATACMS-raketten geleverd aan Oekraïne. Wat zijn dit voor wapens?

Oekraïne vraagt er al maanden om, en de Verenigde Staten zijn eindelijk overstag. Het land heeft een klein aantal ATACMS-raketten naar Oekraïne gestuurd en dinsdag zijn daar de eerste van gelanceerd. Wat zijn dit voor wapens?

Lees ook:

Moeilijk te onderscheppen

Army Tactical Missile System (ATACMS) zijn langeafstandsraketten voor gronddoelen en worden gebouwd door het Amerikaanse defensiebedrijf Lockheed Martin. De nieuwste versies hebben een bereik van 300 kilometer. Hoewel officieel niet bekend is welke variant de Verenigde Staten hebben geleverd, is het wel bekend dat het gaat om een oudere variant met een kleiner bereik. Er wordt gesuggereerd dat het gaat om de wat oudere MGM-140A’s met een bereik van 128 tot 160 kilometer.

ATACMS-raketten worden vanaf de grond gelanceerd met MLRS- of HIMARS-raketsystemen. Die hebben normaal plek voor zes GMLRS-raketten, maar kunnen worden omgebouwd om per keer één ATACMS te lanceren.  

Eerder dit jaar leverde Nederland twintig HIMARS-raketsystemen aan Oekraïne

Na de lancering worden de raketten via een GPS-systeem naar hun doel geleid en dat geeft ze een nauwkeurigheid van slechts enkele tientallen meters. Op weg naar hun doel maken ATACMS bovendien snelle bochten en koerscorrecties zodat ze moeilijker door luchtafweersystemen te onderscheppen zijn.

Verboden munitie

De raketten kunnen worden uitgerust met één enkel explosief of met clustermunitie. In dat laatste geval is de raket gevuld met honderden kleinere explosieven die in de buurt van het doelwit los worden gelaten. Die hebben op zichzelf uiteraard een kleinere impact dan een raket met slechts één explosief, maar zijn heel effectief tegen bijvoorbeeld vijandelijke troepen en dat over een oppervlakte van maximaal 33.000 vierkante meter (bijna 5 voetbalvelden).

Doordat die clustermunitie zo’n groot gebied bestrijken, veroorzaken dit soort ladingen veel nevenschade. Veel landen hebben daarom afgesproken om dit soort wapens niet te gebruiken en hebben daartoe het Verdrag inzake Clustermunitie ondertekend. De Verenigde Staten hebben dat niet gedaan, maar zullen zelf toch niet gauw ATACMS met clustermunitie inzetten.

Dankzij het grote bereik van de raketten kan Oekraïne doelen – zoals ongepantserde voertuigen, voorraden, artillerie en troepen – ver achter de frontlinies aanvallen. Zo kan het Rusland dwingen om bijvoorbeeld militaire commandoposten en munitiedepots verder van het front te plaatsen, waardoor die minder effectief worden. Hoogleraar oorlogsstudies Frans Osinga zegt overigens tegen de NOS dat de raketten een “belangrijke aanvulling” op het Oekraïense arsenaal zijn, maar geen gamechanger.

Bronnen: NOS, Lockheed Martin, Military Today, The Drive

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!