Wat zijn de helse thermietbommen die Rusland gebruikt?

Tim Tomassen

14 maart 2023 15:00

Thermietbommen, thermiet brand in een gietijzeren koekenpan

Thermiet brandt in een gietijzeren koekenpan. De vonken worden veroorzaakt door gesmolten ijzerdeeltjes. Beeld: Schuyler S, CC BY-SA 2.5

Rusland bombardeert Oekraïense dorpen en steden met zeer wrede en dodelijke thermietbommen. Wat is dit voor munitie?

Zaterdag verschenen video’s op social media waarin vuurregens boven het Oekraïense mijndorp Vuldehar waren te zien. Ze waren veroorzaakt door Russische thermietbommen en veel landen zien de munitie als extreem wrede wapens. In september 2022 werd Rusland ook al beschuldigd van het gebruik hiervan. Maar wat zijn thermietbommen?

Lees ook:

Metaal smelten

Thermietbommen zijn een type brandbom. Ze worden voornamelijk gebruikt om vijandelijke doelwitten in de hens te steken, zoals militaire pantserwagens, vliegtuigen, gebouwen, maar ook grondtroepen.

Thermiet is een mengsel van een metaalpoeder en een metaaloxide (in bommen meestal aluminiumpoeder met ijzeroxide) en brandt pas op een hele hoge temperatuur. Bommen bestaan uit meerdere kamers die gevuld zijn met thermiet dat wordt aangestoken met een magnesiumlont. Boven het doel smelt het omhulsel en valt er gesmolten ijzer van zo’n 2400 graden Celsius naar beneden dat mensen en materieel in de hens zet.

Brandwonden tot het bot

In bebouwde gebieden richten thermietbommen enorme schade aan. Huizen, ziekenhuizen en scholen worden verwoest en ook voor burgers die niet op tijd een schuilplaats kunnen vinden zijn de bommen levensgevaarlijk. De gloeiend hete regen brandt namelijk regelrecht door de huid en gaat letterlijk tot op het bot. De intense brandwonden zijn moeilijk te verzorgen en slachtoffers hebben er, als ze het al overleven, vaak levenslang last van. Tijdens een bombardement bevat de lucht bovendien veel koolstofmonoxide en overlevenden hebben daardoor later vaak nog last van luchtwegproblemen en schade aan andere organen.

Napalm

De Napalmbommen die de Verenigde Staten gebruikten tijdens de Vietnamoorlog zijn ook een type brandbom. Hierbij valt er geen gesmolten metaal uit de lucht, maar een plakkerige vloeistof die een lange tijd blijft branden.

Mensenrechten

De Convention on Certain Conventional Weapons (CCW) van de Verenigde Naties legt het gebruik van veel inhumane wapens aan banden , zoals clusterbommen en chemische wapens. Protocol III verbiedt specifiek het gebruik van brandbommen tegen civiele doelwitten – of zelfs op locaties in de buurt van burgers. Militaire doelwitten zijn binnen CCW wel toegestaan. Dit protocol is ondertekend door 115 landen, waaronder Rusland.

Negeert Rusland dan het verdrag? Het korte antwoord is ja. Maar er zit ook een maas in het verdrag. Toen het rond 1980 werd opgesteld, werden de meeste van dit soort bommen vanuit vliegtuigen gedropt. Daardoor zijn de regels vooral gemaakt om vliegtuigbommen in civiele gebieden te verbieden. Systemen die de bommen vanaf de grond afvuren, zoals een houwitser, mogen daar wel worden ingezet mits de gebruiker alle mogelijke maatregelen heeft getroffen om zo min mogelijk burgers te raken. Maar het is duidelijk dat Rusland dat heeft nagelaten.  

Mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch noemt het verschil tussen de twee manieren om brandbommen ‘af te leveren’ arbitrair en pleit al jaren voor een aanpassing van het Protocol III.

Op onderstaande Twitter-beelden is de gevaarlijke thermietregen in Vuldehar te zien.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bronnen: Britannica, Welingelichte Kringen, Human Rights Watch, Secretary of State Oregon, International Humanitarian Law Databases

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!