Wat zijn thermobarische wapens?

André Kesseler

02 maart 2022 15:30

thermobarische wapens

Rusland dreigt niet alleen met atoombommen, maar ook met de gevreesde thermobarische wapens. Wat is dat voor zwaar geschut?

Opeens doken ze op in de lange colonnes van Russisch materieel op weg naar Oekraïne: thermobarische wapens (ook wel vacuümwapens genoemd). En sindsdien houdt de wereld de adem in. Als Poetin namelijk besluit om de wapens in steden als Kiev in te zetten, kan dat dodelijke gevolgen hebben voor Oekraïense soldaten en voor de achtergebleven burgers.

Lees ook: Tsar Bomba: 50 megaton propaganda

Wolk van brandstof

Een vacuümbom, ook aerosolbom of fuel air-explosive (FAE) genoemd, bestaat uit een brandstofreservoir met twee afzonderlijke explosieve ladingen. Het wapen kan als raket worden gelanceerd of als bom vanuit een vliegtuig worden afgeworpen. Eenmaal op zijn doel, opent de eerste explosieve lading de container en verspreidt het brandstofmengsel als een wolk van soms wel honderden meters over de omgeving. Het mengsel kan daarbij diep doordringen in gebouwen of bijvoorbeeld vijandelijke bunkers, maar ook in schepen.

Een tweede lading brengt de wolk vervolgens tot ontploffing, en dat zorgt voor een gigantische vuurbal, een enorme drukgolf en een vacuüm dat alle zuurstof in de omgeving opzuigt. Met rampzalige gevolgen voor alles en iedereen in het getroffen gebied.

thermobarische wapens

Dodelijke effecten

In 1993 beschreef de U.S. Defense Intelligence Agency in een rapport de dodelijke effecten van thermobarische wapens. “Levende doelen vinden de dood als gevolg van de drukgolf, en nog belangrijker, de daaropvolgende rarefactie [vacuüm], die de longen scheurt. Als de brandstof niet ontploft (bijvoorbeeld als het brandstof/luchtmengsel niet ‘rijk’ genoeg is – red.), zullen slachtoffers ernstig verbrand worden en waarschijnlijk ook de brandende brandstof inademen. Aangezien de meest gebruikte brandstoffen, ethyleenoxide en propyleenoxide, zeer giftig zijn, zouden niet-ontplofte mengsels voor mensen die in de wolk terechtkomen even dodelijk zijn als de meeste chemische wapens.”

thermobarische wapens

De thermobarische wapensystemen werden door de Duitsers ontwikkeld tijdens de Tweede Wereldoorlog. Maar pas in de jaren zestig, toen de Amerikanen in Vietnam grote moeite hadden om de Noord-Vietnamese strijders eronder te krijgen, werden ze op grote schaal ontwikkeld. Later gebruikten de Russen ze in Tsjetsjenië en zetten de Amerikanen de wapens in tegen al-Qaeda-strijders die zich verscholen in grotten in het Afghaanse Tora Bora-gebergte.

thermobarische wapens

Geneefse Conventie

De grootste thermobarische bom ooit werd door de Russen ontwikkeld., Ze testten die ‘Vader aller bommen’ in 2007 en dat zorgde voor een knal die vergelijkbaar is met een explosie van 40 ton conventionele explosieven.

Vreemd genoeg staan de gruwelijke bommen niet op de lijst van verboden wapens. Pas als ze worden ingezet tegen burgers, of in de buurt van bijvoorbeeld een ziekenhuis, zouden de verantwoordelijke personen kunnen worden aangeklaagd voor oorlogsmisdaden in de Geneefse Conventie.

Bronnen: BBC News, Newsweek

Beeld: Elizaveta Azarova/123RF/USAF

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!