Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Het ontwijken van de robotische roofvis vergt zoveel energie dat de muskietenvis zich minder druk maakt over het maken van nageslacht.
In de jaren 1920 hevelde men een klein, onschuldig ogend visje de hele wereld over. De muskietenvis zou de eitjes van malariamuggen opvreten, en daarmee de verspreiding van de ernstige ziekte terugdringen. Helaas werd de vis zonder natuurlijke vijanden op veel plekken een haast onbeheersbare plaag.
Na decennia van verwoede pogingen om met de invasieve vis af te rekenen, komen Australische onderzoekers met een nieuw idee. Het team ontwikkelde een robotische forelbaars, de natuurlijke predator van de muskietenvis. De robot jaagt de muskietenvis zoveel angst aan, dat die zich minder voortplant.
Lees ook: Filmpje: vis met doorzichtige kop
Vrij spel
De muskietenvis (Gambusia affinis) komt van nature voor in Noord-Amerika. Daar wordt de populatie onder meer in de hand gehouden door de aanwezigheid van de forelbaars, die de zoetwatervisjes met veel plezier oppeuzelt. Daar waar de soort na 1920 onterecht een habitat gevonden heeft, is die baars er niet. Hierdoor heeft het visje er vrij spel.
En dat is onder meer in Australië een groot probleem. Naast muggeneitjes eet de exoot namelijk bijvoorbeeld ook (de eitjes van) een aantal lokale, beschermde vis- en kikkersoorten. Zo schopt de muskietenvis die aquatische ecosystemen overhoop. Geen wonder dat de Australiërs van het kleine terrorvisje af willen.
Robotvis
Het team achter het nieuwe onderzoek keerde zich tot de natuurlijke predator van de muskietenvis. Maar omdat de introductie van nog een exotische vis (lees: een die van nature niet in Australië voorkoomt) de situatie nog maar erger zou kunnen maken, gebruikten ze geen échte forelbaars, maar een robotische.
De onderzoekers testten hun robotvis twaalf keer gedurende een aantal weken in een tank met telkens zes muskieten- en zes kikkervisjes. Met een camera maakt robo-baars onderscheid tussen zijn ‘prooi’ en de kikkervisjes.
Angst
De robotvis houdt de muskietenvisjes nauwlettend in de gaten. Wanneer die poging doen een kikkervisje te grijpen, schiet robo-baars naar voren. De robot eet de visjes weliswaar niet op, toch schrikken de terrorvisjes zich een ongeluk.
En die stress lijkt effect te hebben. Volgens de onderzoekers stoppen de visjes flink energie in het angstig ontwijken van de robot. Die energie kunnen ze vervolgens niet meer voor voortplanting gebruiken. De onderzoekers zagen het aantal zaadcellen van de mannetjes afnemen en ook de vrouwtjes produceerden lichtere eitjes. Ook verloren de visjes gewicht: hoe lichter ze zijn, hoe beter ze immers aan een roofdier – hoe nep die ook is – kunnen ontsnappen.
Bronnen: iScience, The New York Times
Beeld: Giovanni Polverino