Vandaag in 1596: de eerste Nederlandse expeditie naar Indonesië

Tim Tomassen

24 June 2024 07:00

Mauritius, een van de vier schepen tijdens de eerste expeditie naar Indonesië.

Mauritius, een van de vier schepen tijdens de eerste expeditie naar Indonesië. Beeld: Rijksmuseum.

Op 24 juni 1596 bereikte de eerste Nederlandse expeditie, na een barre tocht met veel doden, het West-Javaanse Bantam.

In 1594 richtten negen kooplieden uit Amsterdam de Compagnie van Verre, een voorloper van de VOC, op om naar Oost-Indië te varen en er handel te drijven. Het hoofddoel was Bantam, een grote handelsplaats aan de noordwestkust van Java. Het zou de eerste Nederlandse expeditie naar Indië worden. Onder andere de Arabieren, Chinezen en Portugezen handelden daar toen al een tijdje specerijen.

Meer Vandaag in…

Eerste Schipvaart was een barre tocht

Een jaar later, in april 1595, was het zover en vertrokken er vier schepen vanaf Texel. Aan boord waren 249 bemanningsleden, onder leiding van opperkoopman Cornelis de Houtman. De expeditie, die bekend staat als de Eerste Schipvaart, zou een barre tocht worden. Door scheurbuik, ruzies aan boord en gevechten met lokale bevolkingen kwam een groot deel van de bemanning om het leven.  

Cornelis de Houtman, opperkoopman tijdens de Eerste Schipvaart.

Na maanden op zee kwam de vloot op 24 juni 1596 eindelijk aan in Bantam. Daar werden specerijen ingeslagen. Eenmaal terug in Texel waren er nog geen honderd van de 249 bemanningsleden in leven.

Daarnaast was de Eerst Schipvaart financieel gezien ook al geen succes, er was nauwelijks genoeg geld verdiend om de expeditie te bekostigen. Volgens veel historici kwam dat door slecht leiderschap van De Houtman.

Nederlands-Indië

Maar ondanks alle tegenslagen, was het doel – Indië bereiken – weldegelijk gehaald. In de jaren daarna zijn dan ook nog veel Nederlandse schepen naar Bantam afgevaren en uiteindelijk kreeg Nederland een sterke handelspositie in de regio, waar veel geweld voor nodig was.

Vanaf 1816 werd het gebied Nederlands-Indië genoemd. Dat bleef zo totdat in 1945 de Republiek Indonesië werd uitgeroepen. Nederland erkende de onafhankelijkheid van Indonesië overigens pas in 1949.

Bron: Canon van Nederland

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 










Meer Nieuws