Vandaag in 1701: Anders Celsius wordt geboren

Tim Tomassen

27 november 2024 07:00

Anders Celsius en thermometer

Op 27 november 1701 werd Anders Celsius geboren, de Zweedse wetenschapper naar wie onze eenheid voor temperatuur is vernoemd.

Anders Celsius werd op 27 november 1701 geboren in het Zweedse Uppsala. Zowel zijn vader als beide grootvaders waren wetenschappers: astronomen en wiskundigen. Al op vroege leeftijd bleek Celsius ook een talent te hebben voor wiskunde. Hij besloot wetenschap te studeren aan de Uppsala Universiteit, waar zijn vader lesgaf. In 1730 trad hij in zijn voetsporen en werd ook hoogleraar astronomie.

Meer Vandaag in…

Kokend water was 0 graden

Celsius bestuurde onder andere het noorderlicht, hij ontdekte dat het fenomeen verband hield met het magnetische veld van de aarde. Hij bevestigde ook Isaac Newtons theorie dat de aarde geen perfecte bol is, maar een ellipsoïde, een bol die is afgeplat bij de polen. Hij stichtte ook de eerste sterrenwacht in Zweden.

Maar Celsius is het bekendst om zijn temperatuurschaal. Die ontwikkelde hij in 1742. Hij maakte een thermometer die bij het kookpunt van water nul graden aangeeft en bij het vriespunt van water 100 graden. Kort na zijn dood in 1744 hebben collega-wetenschappers zijn schaal omgedraaid, en zo kennen we hem nog.

Celsius is bijna overal in gebruik

Doordat de schaal in honderd gelijke delen was verdeeld, was het eenvoudig om er mee te rekenen. Hij heette oorspronkelijk dan ook de centigrade-schaal, afgeleid van het Latijnse centrum (honderd) en gradus (graden). Pas in 1948 werd de schaal naar Celsius vernoemd.

Tegenwoordig gebruikt bijna de hele wereld Celsius. Alleen de Verenigde Staten, Belize, Liberia en enkele eilandstaten gebruiken de Fahrenheit-schaal. In de wetenschap wordt ook vaak de Kelvin-schaal gebruikt, die sterk verwant is aan de Celsius-schaal.

Bronnen: Uppsala Universitet, Britannica

Beeld: Olof Arenius/publiek domein

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!