Vandaag in 1738: ontdekker van Uranus, William Herschel, geboren

Tim Tomassen

15 november 2024 07:00

William Herschel en Uranus

Op 15 november 1738 werd de astronoom William Herschel geboren, de ontdekker van Uranus, een aantal grote manen en infraroodstraling.

Friedrich Wilhelm Herschel werd geboren op 15 november 1738 in Duitsland. Hij zou uitgroeien tot een beroemde astronoom, maar zijn fascinatie voor de sterrenhemel ontdekte hij pas later in zijn leven. Hij begon zijn carrière als muzikant, hij werd net als zijn vader hoboïst in een militaire band. Op 19-jarige leeftijd verhuisde hij naar Engeland en verengelste zijn naam naar Frederick William Herschel. Hij gaf daar muziekles en was componist.

Meer Vandaag in…

Herschel maakte zijn eigen telescopen

Toen Herschel ongeveer 30 was, kwam zijn fascinatie voor astronomie tot bloei. Hij had ambitie: hij wilde verder kijken dan de zon, maan en de reeds bekende planeten. Daarvoor had hij krachtige telescopen met grote spiegels en lenzen nodig. Die waren in de tijd niet verkrijgbaar, zeker niet voor een redelijke prijs. Herschel besloot ze daarom zelf te maken.

Samen met zijn jongere zus Caroline, die ook naar Engeland was gekomen, bestudeerde hij het heelal. In 1781 zag William meerdere dagen een klein object door de nachtelijke hemel bewegen. Hij dacht eerst dat het een komeet was, maar realiseerde zich later dat het een planeet moest zijn: Uranus.

Het was de eerste planeet die sinds de oudheid was ontdekt. Mercurius, Venus, Mars, Jupiter en Saturnus zijn namelijk allemaal met het blote oog zichtbaar en waren daardoor al lang bekend. Herschel werd plotseling wereldberoemd en koning George III benoemde hem zelfs tot hofastronoom.

Manen en infraroodstraling

Vanaf dat moment kon hij zijn muziekcarrière achter zich laten en zich volledig concentreren op de astronomie. Samen met Caroline observeerde hij honderden nieuwe nevels, kometen en sterrenhopen en legde die vast in een catalogus. Het tweetal ontdekte ook meerdere manen, zoals Titania en Oberon rond Uranus en Enceladus en Mimas rond Saturnus.

In 1800 experimenteerde Herschel met een prisma, een object dat licht in verschillende kleuren scheidt. Met een thermometer mat hij de temperatuur in de gebieden die werden beschenen door de verschillende kleuren licht. Hij merkte op dat de temperatuur in het rode deel van het spectrum hoger lag dan in het blauwe deel. In het deel voorbij het rood mat hij zelfs een nog hogere temperatuur. Hij concludeerde dat er licht moet bestaan dat voor het menselijk oog niet te zien is: infrarood straling.

Op 25 augustus 1822 overleed Herschel op 83-jarige leeftijd. Kraters op de maan, Mars en Mimas zijn naar hem vernoemd. Ook de infrarood-ruimtetelescoop van de Europese ruimtevaartorganisatie droeg zijn naam.

Bronnen: Britannica, Space.com, ESA

Beeld: Lemuel Francis Abbott & NASA

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!