Vandaag in 1901: het eerste radiosignaal over de Atlantische Oceaan

Sterre Roosen

12 december 2024 07:00

Guglielmo Marconi en zijn radiozender en ontvanger

Guglielmo Marconi en zijn draadloze radiotelegrafietransmitter in 1897. Beeld: The Strand Magazine/Wikimedia Commons.

Op 12 december 1901 stuurde Guglielmo Marconi voor het eerst een radiosignaal over de Atlantische Oceaan.

De Italiaanse natuurkundige Guglielmo Marconi schreef op 12 december 1901 geschiedenis door tegen alle verwachtingen in een radiosignaal van Canada naar Engeland te sturen. Deze prestatie legde de basis voor de wereldwijde draadloze communicatie zoals we die tegenwoordig kennen.

Meer Vandaag in…

Geïnspireerd

Guglielmo Marconi (1874-1937) was een Italiaanse natuurkundige en uitvinder die al op jonge leeftijd gefascineerd raakte door elektriciteit en magnetisme. Hij liet zich inspireren door de experimenten van Heinrich Hertz, die eind negentiende eeuw aantoonde dat elektromagnetische golven zich door de lucht konden verplaatsen.

Marconi geloofde dat hij deze kennis kon toepassen om een draadloos communicatiesysteem te ontwikkelen. In 1895 begon hij met experimenten op het landgoed van zijn ouders in Bologna, waar hij de eerste signalen over korte afstanden verstuurde tussen een zelfgemaakte radiozender en ontvanger, die deels op ontwerpen van natuurkundige en elektrotechnicus Nikola Tesla waren gebaseerd. De langste afstand die hij daar aflegde, was ongeveer 2,5 kilometer.

Sceptisch

In Italië had men maar weinig interesse in het werk van Marconi, dus vertrok hij naar Engeland. In 1899 slaagde hij erin om de eerste radioverbinding te maken over het Kanaal tussen Engeland en Frankrijk. Vanwege de kromming van de aarde werd gedacht dat een radiogolf maximaal 300 kilometer af zou kunnen leggen, en was men sceptisch over Marconi’s plannen om radiotelegrafie wereldwijd in te zetten.

Tegen verwachtingen in zette hij op 12 december 1901 een revolutionaire prestatie neer: het allereerste radiosignaal over de Atlantische Oceaan. Vanuit een zendstation in Cornwall in Engeland werden drie korte pieptonen, een ‘s’ in morsecode, verstuurd. Marconi en zijn team ontvingen het signaal op het Canadese eiland Newfoundland, zo’n 3400 kilometer van Cornwall vandaan.

Marconi kijkt toe hoe zijn team een vlieger oplaat, die wordt gebruikt om de antenne van zijn ontvanger op te hijsen
Marconi (links) kijkt toe hoe zijn team een vlieger oplaat, die wordt gebruikt om de antenne van zijn ontvanger op te hijsen in Newfoundland, Canada. Beeld: James M. Vey/Wikimedia Commons.

Akkefietje

Het nut van Marconi’s uitvinding werd al snel duidelijk toen op 23 januari 1909 twee schepen op elkaar botsten en begonnen te zinken. Door een van de schepen werd een noodsignaal uitgezonden via de radio. Een nabijgelegen radiostation ontving de oproep en waarschuwde andere schepen in de buurt. Bijna alle passagiers konden worden gered, en Marconi werd gezien als held. In 1909 won de Marconi de Nobelprijs voor Natuurkunde voor zijn bijdragen aan de ontwikkeling van de radiotelegrafie.

Nikola Tesla was woedend. Volgens hem had Marconi zijn uitvinding te danken aan zíjn ideeën. In 1947, na de dood van zowel Marconi als Tesla, gaf het Amerikaanse Hooggerechtshof hem gelijk. De patenten op naam van de Italiaanse uitvinder werden ongeldig verklaard.

Marconi overleed in 1937. Op de dag van zijn begrafenis hielden Britse radiostations twee minuten stilte, als een eerbetoon aan zijn bijdragen aan de ontwikkeling van de radio.

Bronnen: NobelPrize.org, HISTORY, Mass Moments

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *