Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Op 29 oktober 1929 vond Zwarte Dinsdag plaats, de beurskrach die een wereldwijde economische crisis inluidde.
De Roaring Twenties, de roerige jaren 20, was een periode van tot dan toe ongekende welvaart in de Verenigde Staten. De totale rijkdom van het land verdubbelde tussen 1920 en 1929. Bijna iedereen had werk en fabrieken draaiden op volle toeren om alle consumenten te voorzien van de nieuwste producten, zoals radio’s koelkasten en auto’s. Maar aan deze roerige jaren en sterke economische groei kwam in 1929 een abrupt einde.
Meer Vandaag in…
- 26 oktober 1977: het laatste geval van de pokken
- 27 oktober 1994: de eerste bruine dwerg buiten ons zonnestelsel wordt ontdekt
- 28 oktober 1955: Bill Gates wordt geboren
Zwarte Donderdag
In de jaren 20 groeide de aandelenmarkt op Wall Street flink. De koersen stegen enorm, waardoor niet alleen beurshandelaren, maar ook arbeiders aandelen kochten. Miljarden dollars werden opgenomen van de banken en mensen sloten zelfs leningen af om aandelen te kunnen kopen.
Maar op den duur raakte de markt verzadigd en in september en oktober van 1929 stopte de groei en begonnen de aandelenkoersen zelfs te dalen. Op 24 oktober ontstond er voor het eerst echt paniek, een recordaantal van 12,9 miljoen aandelen werden verhandeld in verwoede pogingen om verliezen goed te maken. Deze dag staat bekend als Zwarte Donderdag.
De Grote Depressie
Om die paniek te beteugelen kocht een aantal grote banken en investeringsmaatschappijen een hele bups aandelen. Hoewel dat de beurs deels stabiliseerde, herstelde dat niet het vertrouwen in de markt. Op 28 oktober, Zwarte Maandag, brak er namelijk weer paniek uit en de koersen daalden ruim 12 procent. De volgende dag, Zwarte Dinsdag, werden meer dan 16 miljoen aandelen verhandeld, weer goed voor een daling van 12 procent.
In de weken daarna bleven de koersen zakken. Rijke mensen waren plotseling straatarm en kwamen zelfs in de schulden omdat ze de leningen voor hun aandelen moesten terugbetalen. Wanhopige beurshandelaren en bankiers pleegden zelfmoord. Amerikanen kochten geen nieuwe spullen meer, waardoor fabrieken failliet gingen. Miljoenen mensen raakten daardoor hun baan kwijt. Banken vielen om en de VS belandden in een grote economische crisis: de Grote Depressie. Het zou ruim 20 jaar duren voordat de aandelenbeurs op Wall Street zich weer had hersteld.
Gevolgen in Nederland
De beurskrach (beurscrash) van 1929 had voor het eerst ook wereldwijd gevolgen. De Amerikaanse economie was gigantisch, doordat het land plotseling veel minder grondstoffen inkocht, waren de effecten overal ter wereld te merken.
Zo ook in Nederland. In 1930 waren zo’n 150.000 mensen werkloos, wat opliep tot 350.000 in 1935 – op een bevolking van ongeveer 8 miljoen. Het was de eerste keer dat er zo’n grote en langdurige werkloosheid in Nederland heerste. Pas na de Tweede Wereldoorlog leefde de economie in ons land weer een beetje op.
Ook Duitsland ging gebukt onder de beurskrach. Volgens veel historici droeg de crisis bij aan de werkloosheid en onrust in het begin van de jaren dertig. Dit zou ervoor gezorgd hebben dat de populariteit van Adolf Hitler groeide en hij aan de macht kon komen.
Bronnen: MaxVandaag, Historiek