Vandaag in 1938: ‘uitgestorven’ coelacanth gevangen bij Madagaskar

Tim Tomassen

22 december 2024 07:00

Marjorie Courtenay-Latimer en de Coelacanth

Marjorie Courtenay-Latimer met de Coelacanth in 1938. De vissoort is naar haar vernoemd: Latimeria chalumnae.

Op 22 december 1938 werd de coelacanth, een prehistorische kwastvinnige vis herontdekt voor de kust van Madagaskar.

Ruim 400 miljoen jaar waren coelacanthen goed vertegenwoordigd in de oceanen. Wetenschappers hebben dan ook meerdere fossielen gevonden van deze prehistorische vis. Het jongste fossiel is 66 miljoen jaar oud, wat samenvalt met de asteroïde-inslag waardoor de dinosauriërs uitstierven. Men ging er daarom van uit dat coelacanthen toen ook het loodje legden.

Meer Vandaag in…

Toch niet uitgestorven

De verbazing was dan ook groot toen op 22 december 1938 een levende coelacanth werd gevangen voor de kust van Madagaskar. De vissers herkenden de vreemde vis in hun net niet en besloten hem mee te nemen in plaats van terug in zee te gooien. De volgende dag lieten ze hun vondst zien aan Marjorie Courtenay-Latimer, conservator bij het East London Museum in Zuid-Afrika. Zij had meteen door dat de vis bijzonder was, maar ook zij wist niet welke soort het was.

Latimer stuurde schetsen op naar de ichtyoloog (viskundige) James Leonard Brierley Smith. Hij bevestigde enkele weken later dat het een coelacanth moest zijn. Het werd wereldnieuws: de coelacanth bleek toch niet uitgestorven. De vis werd opgezet en wordt nog altijd tentoongesteld in het museum.

Een coelacanth gefotografeerd voor de kust van Zuid-Afrika in 2019
Een coelacanth gefotografeerd voor de kust van Zuid-Afrika in 2019. Beeld: Bruce A.S. Henderson et al., South African Journal of Science.

Lees ook:

Tweede coelacanth

Na die eerste vondst werden beloningen uitgeschreven voor een tweede exemplaar, en die werd veertien jaar later in de buurt van de Comoren gevonden. Sindsdien zijn er tientallen coelacanthen gespot. Ironisch genoeg was deze oervis altijd al bekend bij de inheemse bevolking van de Comoren, die de ruwe, taaie schubben gebruikte als schuurpapier.

In 1998 werd een tweede coelacanthensoort ontdekt voor de kust van Sulawesi in Indonesië. De Afrikaanse en Indonesische vissen zijn nog altijd de enige twee bekende nog levende soorten.

Coelacanthen zijn nauw verwant aan de longvissen. Longvissen gingen zo’n 350 miljoen jaar geleden aan land, en alle gewervelde landdieren zoals amfibieën, reptielen, vogels en zoogdieren stammen daar van af.

Bronnen: Britannica, National Geographic, Guinness World Records, Museon

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK! 

Reageren? Plaats een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Verplichte velden zijn gemarkeerd met *