Vandaag in 1971: de Mariner 9 raakt in een baan om Mars

Sterre Roosen

13 november 2024 07:00

mariner 9 NASA

De Mariner 9 met uitgeklapte zonnepanelen. Beeld: NASA.

Op 13 november 1971 werd de Mariner 9 het eerste ruimtevaartuig in een baan rond een andere planeet: Mars.

Het Mariner-programma van de NASA startte in de jaren zestig en was bedoeld om het zonnestelsel verder te verkennen en Venus, Mars en Mercurius voor de eerste keer te bezoeken. Eerdere missies van dit programma waren al dichterbij gekomen dan ooit, maar waren allemaal gericht op een flyby – een snelle vlucht langs een planeet. Maar met deze missie wilde de NASA iets nieuws bereiken: Mariner 9 werd ontworpen om in een stabiele baan om Mars te komen.

Meer Vandaag in…

Inhaalactie

Mariner 9 was een compacte achthoekige ruimtesonde met een gewicht van 558 kilo. Naast zijn hoofdmotor werd hij ook aangedreven door vier grote uitklapbare zonnepanelen. Eenmaal opengeslagen was het vaartuig 6,8 meter breed. Veel technische onderdelen die al eerder de ruimte in waren gegaan tijdens de Mariner 6 en -7 missies werden hergebruikt. Aan boord waren verschillende meetinstrumenten, zoals spectrometers, radiometers, en camera’s aanwezig.

Op 30 mei 1971 werd Mariner 9 gelanceerd vanaf Cape Canaveral in Florida. Ook al had hij een achterstand van maar liefst 11 dagen op de Mars 2-sonde van de Sovjet-Unie, werd hij op 13 november het eerste ruimtevaartuig ooit die in een baan om Mars belandde. Zijn Russische tegenhanger lukte dit pas twee weken later, op 27 november.  

Mars staat model

Een jaar lang maakte Mariner 9 elke dag twee rondjes om de planeet. Tijdens zijn vlucht slaagde de sonde erin om 85 procent van het oppervlak van Mars in kaart te brengen met ruim zevenduizend foto’s. Hierop zagen we voor het eerst getailleerde beelden van Valles Marineris, de allergrootste kloof in ons zonnestelsel, die later naar de missie werd vernoemd. Deze is met een lengte van vierduizend kilometer bijna tien keer zo groot als de Grand Canyon in de Verenigde Staten en betreft één vijfde van de omtrek van Mars. Ook ontdekte Mariner 9 de gigantische vulkaan Olympus Mons, en maakte hij opnames van de twee manen Phobos en Deimos.

Een foto van de Valles Marineris, gemaakt door Mariner 9
Een foto van de Valles Marineris, gemaakt door Mariner 9. Beeld: NASA.

Op 27 oktober 1972, nadat de brandstof aan boord op was, werd hij op non-actief gezet. Het is onduidelijk of de sonde zich nog in een baan om de rode planeet bevindt. Wetenschappers van de NASA berekenden dat Mariner 9 in 2022 zou verbranden in de atmosfeer of zou neerstorten op de oppervlakte van Mars. In 2018 werd deze schatting bijgesteld naar 2020. Of dat ook echt is gebeurd, weten we niet zeker.

De Mariner 9 missie was een technisch succes. Dankzij de gedetailleerde beelden kregen wetenschappers eindelijk een goed beeld van de geologische complexiteit van Mars. De vlucht legde de basis voor huidige toekomstige Marmissies, waaronder de Mars Rovers en NASA’s Mars Sample Return Mission.

Bronnen: NASA Jet Propulsion Laboratory, Spacepage, NASA Science

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!