Vandaag in 1975: Suriname wordt onafhankelijk

KIJK-redactie

25 november 2024 07:00

Surinamers vieren de onafhankelijkheid

Surinamers vieren in 1975 de onafhankelijkheid. Bert Verhoeff/Anefo.

Op 25 november 1975 werd Suriname na ruim drie eeuwen onafhankelijk van Nederland.

In 1664 voer een Engelse oorlogsvloot naar Nieuw-Amsterdam. De Nederlandse kolonie was slecht voorbereid op een dergelijke aanval, bovendien waren weinig inwoners bereid om te vechten. De koloniale bestuurder Peter Stuyvesant zag zich dan ook genoodzaakt om de controle over het gebied over te dragen, nog voordat er een schot was gelost.

Samen met een hoop andere conflicten, mondde deze overname in 1665 uit tot de Tweede Engels-Nederlandse Oorlog. Tijdens de strijd veroverde Nederland uit wraak de Engelse kolonie Suriname. Toen de oorlog in 1667 tot een einde kwam, werd met de Vrede van Breda onder andere besloten dat Engeland Nieuw-Nederland mocht houden en dat de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden de baas bleef over het winstgevendere Suriname.

De Nederlanders legden plantages aan en brachten grote groepen Afrikaanse en Aziatische tot slaaf gemaakten naar Suriname. Bijna twee eeuwen lang maakte de Republiek enorm veel winst aan de kolonie. Maar in 1863 zorgden het verzet van de tot slaaf gemaakten en internationale druk voor de afschaffing van de slavernij.

Meer Vandaag in…

Suriname wordt een autonoom land

In 1922 werden de landsdelen Nederland, Nederlands-Indië, Curaçao en Suriname gelijkwaardige onderdelen van het Koninkrijk der Nederlanden. En geleidelijk kregen de koloniën een grotere mate van zelfstandigheid.

In 1954 werd Suriname zelfs een autonoom land binnen het Koninkrijk. Hoewel Suriname vanaf dat moment niet meer als kolonie wordt beschouwd, was het nog altijd niet volledig onafhankelijk. Zaken zoals defensie en buitenlandse betrekkingen bleven onder de controle van Nederland. En in de praktijk kwamen ook veel andere inhoudelijke beleidsbeslissingen bij Nederland terecht.

Onafhankelijkheid

Eind 1973 werd Henck Arron premier van Suriname en hij kondigde aan dat Suriname binnen twee jaar onafhankelijk moest worden. Die uitspraak viel in de smaak bij de progressieve Nederlandse regering van Joop den Uyl, die een ‘kolonie’ niet meer in het tijdsbeeld vond passen. Bovendien werd gevreesd voor een bloedige onafhankelijkheidsoorlog zoals in Nederlands-Indië, toen nog vers in het geheugen.

Op 24 november 1975 werd ’s avonds voor het laatst de Nederlandse vlag gestreken. In aanwezigheid van prinses Beatrix, prins Claus en premier Den Uyl vierde Suriname zijn eerste dag als onafhankelijk land. Op 25 november werd gouverneur Ferrier beëdigd als president, terwijl in Den Haag koningin Juliana het onafhankelijkheidsverdrag tekende.

Zorgen

Niet iedereen was daar even enthousiast over, ook niet in Suriname. In de jaren na de onafhankelijkheid verhuisden dan ook ruim 300.000 Surinamers naar Nederland, ongeveer een derde van de bevolking. Ze vreesden dat de onafhankelijkheid het land niet veel goeds zou doen.

En die zorgen waren terecht. De regering van Ferrier slaagde er niet in om het land te ontwikkelen. In de jaren daarna volgde er onder andere een militaire staatsgreep, een burgeroorlog en heerste er volop corruptie. Inmiddels is de democratie herstelt, maar het land kampt nog steeds met economische problemen.  

Toch zijn er ook een hoop mensen blij met de onafhankelijkheid. Zij vieren dat jaarlijks op 25 november tijdens de nationale feestdag Srefidensi Dey.

Bronnen: Parlement, MaxVandaag, Gemeente Amsterdam

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!