Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!
Op 15 december 2006 maakte testpiloot Jon S. Beesley de eerste vlucht met een Lockheed Martin F-35 Lightning II.
In 1993 startte DARPA, het onderzoeksinstituut van het Amerikaanse ministerie van Defensie, het Common Affordable Lightweight Fighter-project, dat uiteindelijk met een ander project werd samengevoegd tot het Joint Strike Fighter Program. Doel daarvan was om een stealthy vliegtuig te ontwikkelen dat binnen de Amerikaanse krijgsmacht vier toestellen moest vervangen: de F-16, de F-18, de A-10 en de Harrier.
Twee fabrikanten bouwden een prototype. Boeing kwam met de X-32 en Lockheed Martin met de X-35. Op 26 oktober 2001 liet het Pentagon weten dat de X-35 had gewonnen. En zo begon de ontwikkeling van de Lockheed Martin F-35 Lightning II.
Meer Vandaag in…
- 12 december 1901: het eerste radiosignaal over de Atlantische Oceaan
- 13 december 1250: wetenschapsliefhebber Frederik II overlijdt
- 14 december 1900: Max Planck legt de basis voor quantummechanica
Kosten besparen
Het hoofdpunt van het programma was dat de F-35 kon worden gebruikt door drie delen van de Amerikaanse krijgsmacht die tot dan toe allemaal hun eigen soorten jagers en jachtbommenwerpers hadden: de luchtmacht, de marine en het korps mariniers. Dat zou namelijk, zo werd becijferd, een besparing van 16 miljard dollar opleveren. Maar juist dit uitgangspunt (en het feit dat de F-35 op een radicaal andere manier moest worden geproduceerd) leidde tot een gigantische kostenoverschrijding, en had ook tot gevolg dat geen enkele deadline is gehaald.
De drie varianten
F-35A – De luchtmacht-versie; gebruikt een gewone start- en landingsbaan.
F-35B – De mariniers-versie; kan verticaal opstijgen en landen.
F-35C – De marine-versie; opereert vanaf de grote vliegdekschepen.
Nog niet af
Uiteindelijk kon de eerste testvlucht pas plaatsvinden op 15 december 2006. Testpiloot Jon S. Beesley vloog toen een F-35A naar een hoogte van 4572 meter en behaalde een snelheid van 417 kilometer per uur. De vlucht duurde in totaal 35 minuten.
Hoewel de eerste vlucht daarmee was gemaakt, was de ontwikkeling nog lang niet klaar. Pas in 2016 bereikte de F-35A de status Initial Operational Capability. Het vliegtuig was daarmee klaar om ingezet te worden, maar zou nog steeds verdere ontwikkelingen ondergaan.
Pas dit jaar (2024) vond het Pentagon dat de ontwikkelingen ver genoeg waren en keurde grootschalige productie toe. Maar af is het gevechtsvliegtuig nog steeds niet. Waarschijnlijk zal het zijn hele leven lang upgrades blijven krijgen.
Inmiddels zijn er meer dan 1000 toestellen gebouwd. Zo’n twintig NAVO-landen vliegen met de F-35. Sinds 2019 maakt Nederland ook gebruik van het gevechtsvliegtuig, Defensie heeft er 52 besteld en al 40 ontvangen.
Bron: KIJK 11-2019, Popular Mechanics, ThisDayInAviation
Beeld: Airman 1st Class Alexander Cook/USAF