Bij een robot stel je je vaak iets voor dat hard en rigide is. Maar de laatste tien jaar werken steeds meer universiteiten en bedrijven aan zachte alternatieven. Wat kunnen deze softies allemaal? Welkom in de wereld van de zachte robotica.

Wat hebben een ketchupfles en een hart met elkaar te maken? Niet veel, zou je denken. Maar laten we eerst eens inzoomen op die ketchupfles – en dan vooral op het kleine rubberen tuutje waar de saus uitkomt. Als je in de fles knijpt, ontstaat er druk op dit tuutje. Bij een bepaalde hoeveelheid druk opent het zich en kun je de ketchup naast je patat of tosti spuiten. Is de druk voldoende afgenomen, dan sluit het tuutje zich weer.

Terug naar het hart. Om bloed rond te pompen, trekken hartspieren samen om zich vervolgens weer te ontspannen. Dit is een automatisch proces dat een consortium van wetenschappers, onder meer van het onderzoeksinstituut AMOLF, nu probeert na te bootsen met zogenoemde zachte robotica.

En de inspiratie hiervoor halen ze uit – jawel – dat ketchuptuutje. Een belangrijk onderdeel van het systeem waar de onderzoekers aan werken, is namelijk een rubberen klepje dat hetzelfde werkt als de opening van de ketchupfles. De wetenschappers jassen een constante stroom lucht door het systeem, waardoor de druk zich voor de klep ophoopt. Als de druk daar te hoog wordt, opent die klep zich. De lucht reist vervolgens naar kunstmatige hartspieren die samentrekken. Duikt de druk onder een bepaald niveau, dan sluit het klepje weer en ontspannen de nepspieren zich.

Lees ook:

• Picture Perfect: olifantenslurf of robotarm?
• Deze zachte zwemrobot doet de vlinderslag razendsnel
• Zachte ‘cheeta-robot’ is snelste tot nu toe

Zachte robots zijn booming

Met deze techniek hopen de onderzoekers in de toekomst een zacht kunsthart aan te kunnen sturen. Met andere woorden: een kunsthart met een minimum aan harde onderdelen die het lichaam van de drager kunnen schaden. Vorig jaar ontving het consortium een subsidie van maar liefst 11 miljoen euro om zo’n orgaan te ontwikkelen.

Niet alleen in de geneeskunde zou er een rol weggelegd zijn voor zachte robotica. Het vakgebied is booming en de toepassingen lijken legio. Maar wat verstaan we er precies onder? En wat zijn de voor- en nadelen van zachte robots ten opzichte van hun harde soortgenoten?

Dit is het begin van het artikel over zachte robotica dat je kunt lezen in KIJK 4/2024. Bestel deze editie in onze webshop, of eenvoudig via de knop hieronder.