Bijen die voedsel hebben gevonden, vertellen dat ‘fluisterend’ aan hun soortgenoten, om te voorkomen dat de concurrentie er lucht van krijgt. Maar er zijn ook bijen die juist ‘schreeuwen’ dat ze voedsel hebben gevonden.
Bijen die voedsel hebben gevonden, roepen hun soortgenoten erbij. Het risico daarvan is dat concurrenten ook horen waar het voedsel te vinden is. Veel dieren proberen daarom om hun signalen minder verdacht te maken voor buitenstaanders. Ze doen dit door slechts een kleine hoeveelheid geurstoffen achter te laten. Je zou kunnen zeggen dat ze fluisteren om luistervinken te dwarsbomen.
Er zijn echter Braziliaanse bijen die precies het tegenovergestelde doen, hebben bioloog James Nieh (Universiteit van Californië te San Diego) en collega’s geconstateerd. Die bijen maken extra verdachte signalen (waarbij ze veel geurstoffen achterlaten), zodat de concurrentie gelooft dat de voedselbron zwaar wordt verdedigd. Een brutale en riskante strategie, maar bijzonder succesvol.
Indringers
Nieh en zijn team trainden de soort Trigona spinipes om naar een suikeroplossing te vliegen. Vervolgens keken ze naar het gedrag van de bijensoort. Ze ontdekten dat er meer bijen waren bij voedselbronnen met veel geurstoffen. Die zijn dan ook moeilijker over te nemen.
Vervolgens lieten de wetenschappers bijen van de soort Trigona hyalinata los in dezelfde ruimte. Deze soort concurreert met Trigona spinipes om voedsel. Het bleek dat de indringers vaker naar voedselbronnen vlogen met weinig geurstoffen (en dus weinig verdedigers). Zwaar verdedigd voedsel gingen ze uit de weg.
Om te controleren of het gedrag van de spionnen echt door de geurstoffen werd bepaald, manipuleerden de onderzoekers daarna de geurstoffen bij verschillende voedselbronnen. De indringers bleken ook nu vooral naar voedselbronnen te vliegen met weinig verdedigers.
Risico’s
Het is niet zo gek dat de spionnen de voedselbronnen van schreeuwerige bijen uit de weg gaan. Ze zouden weliswaar de voedselbron kunnen overnemen door meer soortgenoten te verzamelen en hevig in gevecht te gaan, maar dit levert risico’s op en kost veel energie. Er kunnen een hoop dieren doodgaan in een poging om een voedselbron te veroveren. En de energie die het kost, kan ook worden besteed aan het zoeken naar een andere voedselbron.
Tot nu toe werd gedacht dat luistervinken de evolutie van ‘fluisteren’ stimuleerden. De resultaten van dit onderzoek laten echter zien dat ze ook de evolutie van schreeuwerige signalen kunnen bevorderen.
Bronnen: Current Biology, University of California – San Diego via EurekAlert!