De verrassende kanten van genetisch gemodificeerde gewassen

KIJK-redactie

15 juni 2023 09:00

Wetenschapper bezig met genetisch gemodificeerde gewassen

Genetisch gemodificeerde gewassen worden vaak nog in het verdomhoekje geplaatst. Ten onrechte, vinden veel onderzoekers: het kan veel voordelen bieden. Zo versnelt modificatie het kweken van nieuwe plantenrassen, hebben genetisch gemodificeerde gewassen minder insecticiden nodig, en zijn ze gezonder.

Frankenstein-voedsel. Dat is hoe veel mensen genetisch gemodificeerde gewassen zien, zegt Cathie Martin. Als hoogleraar plant-metabolische engineering aan het Britse John Innes Centre probeert ze dit beeld te veranderen. Hiertoe heeft ze genetisch gemodificeerde tomaten ‘gemaakt’ die niet van normale tomaten zijn te onderscheiden. Althans… ze zijn wel dieppaars.

Deze kleur danken ze aan het anthocyaan in hun vruchtvlees. Dat is een van nature voorkomende antioxidant, een stof die voorkomt dat schadelijke zuurstofradicalen hun werk doen. Anthocyaan beschermt de plant bijvoorbeeld tegen een teveel aan licht. Tomatenplanten produceren het meestal in hun bladeren en een enkele keer in hun velletje. Maar niet in hun vruchtvlees.

Om anthocyaan toch in het vruchtvlees te krijgen, introduceerde Martin twee genen van de leeuwenbekplant in de tomatenplant. Die zetten de productie van anthocyaan in het vruchtvlees aan, en maken dat dus paars.

Weerstand

Om te testen hoe gezond hun genetisch gemodificeerde tomaat was, voerden Martin en haar team deze tomaten aan gezonde muizen én aan muizen die door een ontbrekend gen minder weerbaar zijn tegen zuurstofradicalen en sneller kanker krijgen. De kankergevoelige muizen die gevoed waren met paarse tomaten leefden gemiddeld een maand langer dan als ze rode tomaten kregen.

En hiermee toonde Martin direct aan dat genetisch gemodificeerde gewassen niet per definitie monstervoedsel zijn, maar ook voordelen met zich mee kunnen brengen. Niet alleen voor de veredelaars en boeren, maar ook voor de consument.

Toch is het genetisch modificeren van gewassen zo goed als verboden. Nadat de eerste gemodificeerde gewassen 27 jaar geleden op de markt verschenen, heerste er in Europa veel weerstand: mensen waren bang dat ze slecht waren voor de gezondheid en de natuur. En dus kwamen er regels om het gebruik van genetisch gemodificeerde gewassen scherp in de gaten te houden.

Dit is het begin van het artikel over GMO’s dat te lezen is in ons dubbeldikke zomernummer. Je bestelt deze editie eenvoudig via de knop hieronder.

Meer informatie:

Tekst: Femke de Jong

Beeld: Jose A. Bernat Bacete/Getty Images