De meeste mensen proeven het verschil niet tussen een wijn van 20 euro en 5 euro. Toch lijkt de dure variant beter te smaken. Een nieuwe studie zocht uit hoe dit kan.
Is je vriend of vriendin gek op een wijntje? Probeer dan het volgende spelletje: schenk drie glazen voor hem of haar in (van dezelfde wijn) en vertel dat het om diverse wijnen gaat in drie verschillende prijsklassen. Laat hem of haar proeven en de wijntjes beoordelen. Grote kans dat je vriend of vriendin de duurste wijn het lekkerste vindt. Onderzoekers van de INSEAD Business school en de Universiteit van Bonn ontdekten de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor dit bijzondere fenomeen.
Wijnproeverij in MRI-scanner
Eerder onderzoek van INSEAD liet al zien dat een hogere prijs, van bijvoorbeeld chocolade of wijn, de verwachting wekt dat het product lekkerder smaakt. Daarbij werden de smaakregio’s in het brein geactiveerd. De wetenschappers wilden in de huidige studie nagaan of dit zogenoemde marketing-placebo-effect ook opgaat voor het daadwerkelijk proeven van zogenaamd dure wijn.
De wijnproeverij onder 30 proefpersonen (mannen en vrouwen waren gelijk verdeeld) vond plaats in de MRI-scanner. De deelnemers kregen telkens 1 millimeter wijn toegediend in hun mond via een tube. Het was steeds dezelfde wijn, maar dat wisten de mannen en vrouwen niet. Wel kregen ze van tevoren een (nep) prijskaartje te zien. De prijzen waren 3, 6 of 18 euro – de echte prijs van de fles was 12 euro.
Wijn beoordelen
De proefpersonen moesten de wijn op smaak beoordelen door op een knopje te drukken. Ze konden een cijfer geven van 1 tot 9. Sommigen kregen een krediet van 45 euro, die ze konden besteden aan het ‘kopen’ van monsters. Zo wilden de onderzoekers het experiment zo realistisch mogelijk maken.
Zoals verwacht, bleken de deelnemers de wijnmonsters met de hoogste prijs het lekkerste te vinden. De zogenaamd goedkope wijn vonden ze maar niks. Het maakte trouwens niet uit of ze voor de wijnmonsters moesten betalen of dat ze gratis mochten proeven.
Goed trainen
Uit de hersenscans bleek dat zowel de mediale prefrontale cortex als de striatum ventrale verhoogde activiteit vertoonden bij de ‘duurdere’ wijnen. Het onderzoeksteam denkt dat het eerste hersengebied betrokken is bij het vergelijken van prijzen en het wekken van verwachtingen over de smaak. Die laatste staat bekend als het beloning- en motivatiecentrum van het brein en houdt ons voor de gek door een prettig gevoel te geven wanneer je de zogenaamd dure wijn proeft.
Nu we weten welke hersengebieden verantwoordelijk zijn voor het marketing-placebo-effect is de volgende vraag: kunnen we daar wat aan veranderen? Jazeker, denken de onderzoekers. Door bijvoorbeeld de smaakpapillen van de tong goed te trainen zou je het effect van de striatum ventrale op je smaakperceptie kunnen verminderen. Een goede reden voor nog zo’n lekker wijnspelletje!
Bronnen: Scientific Reports, University of Bonn Via EurekAlert!
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer (geen verzendkosten). Abonnee worden? Dat kan hier!