Een team archeologen heeft in Georgië 8000 jaar oude fragmenten van potten gevonden waarin wijn werd bewaard.
Wat is er lekkerder na een lange dag werken dan een goed glas wijn? Juist ja, niks (als het aan mij ligt). Het maken van wijn gebeurt al heel wat jaren. Zo zijn er in Iran in 1968 vaten gevonden die dateren van het jaar 5000 voor Christus, waarin resten van wijn zijn aangetroffen. De druivendrank wordt dus al 7000 jaar gemaakt!
Maar nu heeft een team archeologen bewijs gevonden in Georgië dat wijn nóg eerder werd gemaakt. Namelijk 8000 jaar geleden.
Wijnsteenzuur
Onderzoekers van de Universiteit van Toronto en het Georgische Nationale Museum ontdekten potscherven bij opgravingen in Gadachrili Gora en Shulaveris Gora, twee locaties waarvan wordt aangenomen dat ze de overblijfselen zijn van oude dorpen. De archeologen herstelden de scherven van acht grote, keramische potten. Daarna verzamelden ze samples van de potten die vervolgens door wetenschappers van de Universiteit van Pennsylvania werden geanalyseerd.
Hieruit kwam naar voren dat de opgegraven potten sporen van wijnsteenzuur bevatten – een van de belangrijkste indicatoren voor druiven en wijn. Ook appelzuur-, barnsteenzuur- en citroenzuursporen werden aangetroffen. Deze chemische stoffen zijn allen geassocieerd met het proces van wijnbereiding.
Links hoe de potten met wijn er volledig uitzien. Rechts zijn enkele potscherven te zien. © Mindia Jalabadze
Met koolstofdatering konden de onderzoekers achterhalen hoe oud de wijnpotten zijn. Hieruit bleek dat de wijn rond het jaar 6000 voor Christus moet zijn bereid. Volgens de onderzoekers zelf is dit het oudste voorbeeld van wijnbereiding met enkel en alleen druiven. (Er is nog ouder bewijs aangetroffen in China, maar daar ging het om een mix van druiven, haagdoornfruit, rijstbier en mede – een alcoholische honingdrank).
De eerste zijn
“Dit is heel bijzonder,” zegt archeoloog Olivier Nieuwenhuijse (Universiteit Leiden), “omdat het net iets ouder is dan de oudste wijn die we tot nu toe kenden.” Maar hoe zeker weten de onderzoekers dat het hier om wijn gaat? “Ik ben geen chemicus, maar heb wel begrepen dat daar enige discussie over is. Bij melk heb je bepaalde eiwitten, en als je die vindt weet je zeker dat je met melk of melkproducten hebt te maken.”
“Bij wijn is dat anders, want ze vinden bepaalde zuren die neerslaan in die potten en die zouden ook in niet-alcoholische dranken aanwezig kunnen zijn. Toch is de kans heel groot dat ze hier echt met wijn hebben te maken. In dit soort vaatwerk werd vroeger voornamelijk wijn opgeslagen en ook in die regio kwam dat type druif voor, waarvan de wijn is gemaakt.”
Ook Patrick Degryse (hoogleraar archeometrie Universiteit Leiden) vindt dat het onderzoek leuke resultaten laat zien. “De technieken waarmee het onderzoek is gedaan, zijn op zich niet nieuw, en worden in archeologisch onderzoek wel vaker toegepast. Maar even vaak gaat het bij archeologie in de media over ‘het vroegste’ of ‘de eerste’. En dan kan men in Georgië tevreden zijn met dit maken van wijn.”
Het onderzoek staat gepubliceerd in Proceedings of the National Academy of Sciences.
Bronnen: PNAS, The Guardian, New Atlas
Beeld: Judyta Olszewski/PA
Lees ook:
Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Bestel dan hier ons nieuwste nummer. Abonnee worden? Dat kan hier!