Kan de zandbatterij ons energieprobleem oplossen?

André Kesseler

07 juli 2022 11:18

In een Fins stadje wordt een eenvoudige, maar heel slimme manier onderzocht om maandenlang energie op te slaan: de zandbatterij.

Onderzoekscentra en universiteiten over de hele wereld zoeken naar manieren om overtollige groene stroom op te slaan. In Australië gebeurt dat nu al door enorme hoeveelheden accu’s in te schakelen. Maar er wordt ook nagedacht over een methode waarbij door – bijvoorbeeld met overtollige windstroom – water in een hoger gelegen reservoir wordt gepompt. Als er dan weer energie nodig is, gaat er een sluis open en drijft het stromende water turbines aan die elektriciteit opwekken. De Finnen beproeven nu een nieuwe, heel ‘aardse’ optie: de zandbatterij.

Lees ook:

Hete lucht

De testinstallatie staat in de Finse stad Kankaanpää. “Telkens als er een overschot aan groene stroom beschikbaar komt, willen we die heel snel kunnen opslaan”, zegt Markku Ylönen, een van de twee oprichters van Polar Night Energy en bedenker van het systeem. Dat gebeurt door met de overtollige energie hete lucht te produceren en die door een zwaar geïsoleerde toren met ongeveer 100 ton zand te leiden. Het zand verwarmt daardoor tot ergens tussen de 500 en 600 graden en kan die warmte maandenlang, met minimale verliezen vasthouden.

zandbatterij

Ondergrondse stroom

Als de groene energiebronnen het laten afweten, wordt met de opgeslagen energie water verhit en vervolgens via een centraal verwarmingssysteem naar de woningen, kantoren en het zwembad van Kankaanpää gepompt. Het systeem kan maximaal 100 kW warmte leveren en heeft een totale energiecapaciteit van 8 MWh. De grootte van de opslagtorens kan tientallen tot duizenden kubieke meters beslaan en zo’n silo hoeft natuurlijk niet bovengronds te staan. Integendeel. Polar Night Energy beweert dat de installatiekosten minder dan 10 euro per kilowattuur bedragen, en dat de zandbatterij geheel kan worden geautomatiseerd.

zandbatterij

Het is volgens de Finse bedenker niet handig om de opgeslagen energie weer om te zetten in elektriciteit. Dan lopen de verliezen domweg te hoog op. En daarmee lijkt het systeem alleen geschikt voor steden en dorpen met een centraal verwarmingssysteem.

Overigens kijken niet alleen de Finnen op die manier naar zand. Onder meer bij het US National Renewable Energy Laboratory doen ze dat ook, maar de Finnen zijn tot nu toe de enigen met een, volgens de bedenkers, succesvolle proefinstallatie.

Bronnen: Polar Night Energy, BBC News, New Atlas

Beeld: Polar Night Energy

Ben je geïnteresseerd in de wereld van wetenschap & technologie en wil je hier graag meer over lezen? Word dan lid van KIJK!